Witam w samym środku afrykańskiego skwaru.
Dla ochłody naszych głów przyda się
trochę wiadomości na temat wyboru form opodatkowania działalności gospodarczej.
Jest to jeden z najważniejszych tematów jakie trzeba poznać przed rozpoczęciem
własnej działalności. Właściwy wybór może rozstrzygnąć czy firmie uda się
utrzymać na rynku.
Polecam Ci także Komentarz Misiowatego.
Koniecznie przeczytaj. Stała się bowiem ostatnio rzecz doniosła. Premier
polskiego rządu osobiście potwierdziła, że pułapka zusowska, o której od lat
piszę w rozdziale „Pułapki na przedsiębiorców” jest absolutnie nie do dalszego
akceptowania i musi zostać usunięta.
Powinienem krzyczeć –„HURRA”. Poczekajmy jednak. To wszystko kiełbasa
wyborcza. Co się z tego ostanie – nie wiadomo. Smutne to jednak, że potrzeba
dopiero wyborów i to z tak dużą dozą niepewności co do wyników, by coś z
naszych polityków wycisnąć.
MARCUS
ABC small business’u 2015
Rozdział I – ciąg dalszy
Podatek dochodowy – wybór formy
opodatkowania
Jeżeli uporałeś się już z rejestracją firmy, czas dokonać wyboru formy
opodatkowania Twoich tak wyczekiwanych dochodów.
Dochód uzyskiwany z działalności gospodarczej osób fizycznych i spółek
osobowych, zarówno cywilnych jak i osobowych handlowych, jest zawsze dochodem
osobistym podatnika (PIT), który rozliczasz osobiście i opodatkowujesz wg
jednej z omówionych niżej metod.
Dochód spółek kapitałowych (z o.o. i akcyjnych) jest natomiast
dochodem spółki i opodatkowany jest wg jednolitej stawki 19% (CIT). Z
osiągniętego dochodu spółka ma prawo wypłacić wspólnikom (lub akcjonariuszom)
dywidendę, która opodatkowana będzie u nich także wg stawki 19%. W konsekwencji
zysk wypłacony wspólnikom opodatkowany będzie łącznie stawką 34,4%. Oznacza to,
że wybór formy organizacyjnej Twojej działalności np. jako spółki jawnej jest
znacznie korzystniejszy podatkowo niż jako spółki z o.o.
Wszystkie limity przesądzające o konieczności wyboru formy
opodatkowania dochodu lub rodzaju prowadzonej księgowości (o czym dalej),
określane są w euro i od kilku lat pozostają niezmienione. Za sprawą umacniającej
się złotówki limity te na lata 2005–2009 w przeliczeniu na polską walutę
ulegały corocznemu obniżaniu. Na rok 2010 doczekaliśmy się ich spektakularnego
wzrostu o ok. 25% (I etap kryzysu i spadek wartości złotego), w roku 2011
spadku o ok. 5%, a w 2012 ponownego wzrostu o prawie 12% w stosunku do roku
ubiegłego (II etap kryzysu). Dalej jest już nieco spokojniej.
Pamiętaj! – wielkość limitów
określonych w euro, które obowiązywać będą w roku następnym, odwołuje się do
obrotów lub przychodów roku bieżącego. Znając stosowny kurs euro możesz sam
obliczyć wielkość przyszłorocznych limitów już w październiku bieżącego roku.
Prasa (Rzeczpospolita, Dziennik Gazeta Prawna, Gazeta Podatkowa) podaje te
limity w pierwszych dniach października.
„Rok podatkowy”, o którym dalej będzie mowa, w małym biznesie pokrywa
się zawsze z rokiem kalendarzowym. Tylko firmy prowadzące pełną księgowość na
podstawie ustawy o rachunkowości mogą ustanowić dla swoich rozliczeń rok
podatkowy nie pokrywający się z kalendarzowym.
Rozpoczynając działalność jednoosobowo lub jako wspólnik spółki
cywilnej lub innej osobowej, w zakresie podatku dochodowego opodatkowany
będziesz z mocy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na tzw. zasadach
ogólnych, z opodatkowaniem dochodu wg skali podatkowej progresywnej, która począwszy
od roku 2009 ma już tylko dwie stawki – 18% i 32%. Oznacza to, że dla celów księgowych
prowadzić będziesz podatkową księgę przychodów i rozchodów, a w większej firmie
obowiązkowo lub na własne życzenie także w mniejszej firmie – księgi
rachunkowe.
Nie jest to jednak obligatoryjne. W ramach zasad ogólnych, zamiast
opodatkowania wg skali podatkowej, możesz wybrać opodatkowanie liniowe, wg
stałej stawki 19%. Możesz też wybrać zupełnie inną formę opodatkowania: – znacznie
prostsze opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub
najprostsze opodatkowanie kartą podatkową (niektóre rodzaje działalności,
głównie usługowej), pod warunkiem, że Twoja działalność nie jest wyłączona
z tych
form opodatkowania.
Wypełniając druk wniosku o rejestrację działalności CEIDG-1, wybierasz
metodę opodatkowania działalności już w tym wniosku. Wyboru dokonujesz w
rubryce 18. Jeżeli z jakiegoś powodu nie wypełniłeś tej rubryki i wniosek
został przyjęty, musisz zgłosić do u.s. odrębne oświadczenie o wyborze formy
opodatkowania.
Jeżeli
działalność kontynuujesz (prowadziłeś ją już w roku ubiegłym), wniosek o
wyborze
innej
formy opodatkowania w następnym roku składasz do 20 stycznia tego roku
bezpośrednio
do
swojego urzędu skarbowego. Brak powiadomienia w styczniu kolejnego roku oznacza
kontynuację dotychczasowej formy opodatkowania. Zmiana formy opodatkowania
możliwa jest
(z
niewielkimi wyjątkami omówionymi dalej) wyłącznie od początku kolejnego roku.
Powtórzmy to jeszcze raz, bo jest to sprawa niezwykle ważna:
●
Prowadząc działalność gospodarczą masz do wyboru trzy formy opodatkowania:
zasady
ogólne, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i kartę podatkową.
● W
ramach zasad ogólnych masz do wyboru dwie
metody opodatkowania: wg progresywnej
skali
podatkowej 18–32% z kwotą wolną od podatku lub podatek liniowy wg stawki 19%,
bez kwoty wolnej od podatku;
●
Jeśli rozpoczynasz działalność, dokonujesz wyboru przyjętych zasad
opodatkowania
poprzez
wypełnienie odpowiedniego okienka w rubryce nr 18 CEIDG-1;
● W
rubryce 19 CEIDG-1 wybierasz formę wpłaty zaliczki na podatek dochodowy:
miesięczną,
kwartalną lub systemem uproszczonym (zaliczki po 1/12 ubiegłorocznego
podatku);
●
Jeśli od kolejnego roku chcesz zmienić formę lub metodę opodatkowania, także
wtedy
gdy
chcesz wrócić do opodatkowania wg skali podatkowej, odpowiednie oświadczenie
musisz
złożyć do 20 stycznia następnego roku. Składasz je jako aktualizację
wpisu
do CEIDG, na formularzu CEIDG-1, elektronicznie do gminy lub CEIDG albo
papierowo
w urzędzie gminy. Możesz też złożyć taka informację bezpośrednio do
urzędu
skarbowego;
●
Jeśli na przełomie kolejnych lat nie zmieniasz formy lub metody opodatkowania,
nie
potrzebujesz
składać żadnych oświadczeń.
1.
ZASADY OGÓLNE
Podstawową formą opodatkowania dochodu osób fizycznych uzyskanego z
działalności
gospodarczej
są tzw. zasady ogólne, określone w ustawie o podatku dochodowym od osób
fizycznych.
Jeżeli działalność rozpoczynasz w bieżącym roku, lub jeśli ubiegłoroczny
przychód
netto,
bez VAT (u nievatowca – pełny przychód, bo VAT nie występuje) Twojej firmy
jednoosobowej
lub spółki osobowej, ze sprzedaży towarów, produktów i usług oraz operacji
finansowych
nie przekroczył równowartości 1 200 000 euro (wg kursu średniego NBP, który 30.09.14
roku wynosił 4,1755 zł, limit złotowy równy jest 5 010 600 zł.), albo, jeśli
nie wybierzesz innej formy opodatkowania, jesteś zobowiązany prowadzić
księgowość w formie podatkowej księgi
przychodów
i rozchodów.
Podatek dochodowy od dochodów własnych płacisz tam, gdzie mieszkasz.
Zazwyczaj będzie to podstawowe miejsce Twojego zamieszkania, choć masz prawo
określić inne, dodatkowe
miejsce
zamieszkania, jeżeli Twoim zamiarem jest stały pobyt w tej miejscowości.
Dotyczy
to
także wspólników spółek osobowych. Do tego samego urzędu odprowadzać będziesz
też
podatek
dochodowy od wynagrodzeń swoich pracowników. W spółce to spółka odprowadza
podatek
od wynagrodzeń do urzędu właściwego dla swojej siedziby.
Twoim dochodem jest uzyskany przychód pomniejszony o koszty jego
uzyskania.
W
spółce przychód i koszt jego uzyskania dzielony jest pomiędzy wspólników wg
udziałów
w
zyskach określonych w umowie spółki, a jeśli w umowie nie ma takiego zapisu – w
równych
częściach.
Vatowcy do obliczenia dochodu uwzględniają przychód netto (bez VAT), zwolnieni
z
VAT-u uwzględniają pełny przychód, bo u nich VAT nie występuje. Jeżeli w danym
roku
koszty
przekroczą uzyskany przychód, poniesiesz stratę, którą będziesz mógł odliczać
od
dochodu
w dowolnie wybranych latach w ciągu pięciu kolejnych lat po wystąpieniu straty,
ale
w
wysokości nie większej niż 50% wysokości straty w każdym z wybranych lat.
Uzyskany dochód opodatkowujesz wg jednej z dwóch poniższych metod:
● Metoda podatku progresywnego – wg skali podatkowej. Jeżeli rozpoczynając działalność
gospodarczą
wybrałeś w CEIDG-1) zasady ogólne, albo w terminie do 20 stycznia
kolejnego
roku podatkowego złożysz do us oświadczenia o zmianie dotychczasowej
formy
opodatkowania na zasady ogólne, oznacza to że wybrałeś opodatkowanie
dochodu
wg skali podatkowej, stawkami 18 i 32% (art. 27 ust. 1 updof), z kwotą wolną
od podatku, możliwością wspólnego
rozliczania się z małżonkiem i odliczania ulgi na
dzieci.
Jeżeli jest to kontynuacja działalności, masz także prawo do odliczania, ale
tylko
w ramach
praw nabytych w latach poprzednich, mieszkaniowej ulgi odsetkowej, dużej
ulgi
budowlanej lub ulgi z tytułu oszczędzania w kasie mieszkaniowej.
W rozliczeniach miesięcznych, obliczając zaliczkę miesięczną podatku
dochodowego,
uwzględniasz
także inne przychody opodatkowane na zasadach ogólnych i otrzymywane
bez
pośrednictwa płatnika (np. przychody z najmu dla których nie wybrałeś
opodatkowania
ryczałtem,
uzyskiwane poza swoją działalnością gospodarczą). Pomijasz przychody, które
otrzymujesz za pośrednictwem płatnika, ponieważ to on odprowadza do kasy
fiskusa stosowne zaliczki. W rozliczeniu rocznym łączysz wszystkie swoje
dochody opodatkowane na zasadach ogólnych, z wyjątkiem tych opodatkowanych
liniowo oraz tych, od których zapłaciłeś sam lub za pośrednictwem płatnika
podatek ryczałtowy (podatek od wygranych, podatek 10% od sprzedaży nabytych
niegdyś nieruchomości, ryczałt od przychodów z najmu prywatnego).
Podatnik rozliczający się wg skali podatkowej pierwszą zaliczkę wpłaca
w rozliczeniu
miesiąca
(kwartału), w którym osiągnął dochód przewyższający kwotę wolną od podatku.
W roku
2015 jest to kwota 3091 zł, taka sama jak w latach 2009–2014.
● Metoda podatku liniowego. Jeżeli
osiągasz przychody z działalności gospodarczej,
w
ramach zasad ogólnych, masz możliwość wyboru metody opodatkowania uzyskanego
dochodu
podatkiem liniowym o stawce 19% (art. 30 c updof), pod warunkiem
że
metodę tę zastosujesz do wszystkich swoich działalności gospodarczych, które
opodatkowujesz
na zasadach ogólnych. To oznacza, że jeżeli zarówno działalność prowadzoną
indywidualnie
jak i działalność w spółce opodatkowujesz wg zasad ogólnych
(podatek
liniowy lub wg skali), wybierając dla opodatkowania jednego z tych dochodów
metodę
podatku liniowego, decydujesz się na opodatkowanie tą metodą dochodu ze
wszystkich
tych działalności. Jednocześnie dochody uzyskiwane w innej spółce, w której
nie
wybierzecie zasad ogólnych, mogą być opodatkowane np. kartą podatkową lub
ryczałtem
(art. 9a ust. 5 updof).
Wybór metody liniowej przez jednego ze wspólników oznacza, że
pozostali wspólnicy spółki
opodatkowanej
dotychczas ryczałtem muszą w takiej sytuacji zrezygnować z ryczałtu i przejść
na
opodatkowanie na zasadach ogólnych. Ale każdy ze wspólników spółki
opodatkowanej na
zasadach
ogólnych może być opodatkowany wg innej metody – wg skali lub stawką liniową.
Z opodatkowania stawką 19% nie mogą skorzystać przedsiębiorcy, jeżeli
oni sami lub któryś ze wspólników (jeśli będą działać w spółce osobowej)
wykonywali w ramach stosunku
pracy
lub spółdzielczego stosunku pracy, przed rozpoczęciem działalności w tym roku
podatkowym, czynności wchodzące obecnie w zakres działalności ich firmy, na
rzecz byłego
lub
obecnego pracodawcy, a teraz czynności te wykonują dla niego jako firma. Były
kierowca
może
więc być firmą ochroniarską dla dawnego pracodawcy, nie może natomiast
wykonywać
dla
niego usług transportowych.
Wykonanie choćby jednej takiej czynności na rzecz byłego pracodawcy
powoduje utratę
prawa
do stawki liniowej od początku działalności w tym roku i obowiązek korekty
zapłaconych
zaliczek
wg skali podatkowej wraz z należnymi odsetkami za zwłokę. Oczywiście uwzględnia
się
dotychczas wpłacone zaliczki, co w przypadku dochodów mieszczących się w
pierwszym
przedziale
skali podatkowej oznaczać będzie nadpłatę.
Zakaz
ten nie obejmuje obecnie pracy na rzecz tego samego pracodawcy w roku
poprzednim. Oznacza to, że możesz zakończyć pracę do dnia 31 grudnia i z dniem
1 stycznia rozpocząć działalność opodatkowaną liniowo bez żadnych ograniczeń w
stosunku do byłego pracodawcy (art. 9a ust. 3 pkt 2 updof.)
.
Wyboru metody podatku liniowego dokonujesz w momencie rejestracji
firmy, w rubryce 18
CEIDG-1.
Wg przepisów updof oświadczeni o wyborze formy opodatkowania w nowej firmie
składasz
do dnia poprzedzającego rozpoczęcie działalności, nie później niż do dnia
uzyskania
pierwszego
przychodu. Warunek ten jest automatycznie spełniony poprzez złożenie wniosku
CEIDG-1.
W kolejnych latach celem zmiany formy opodatkowania składasz do 20 stycznia
kolejnego
roku, do swojego us, oświadczenie o wyborze innej formy opodatkowania.
Jeżeli
nie chcesz zmienić formy opodatkowania, nie składasz żadnych oświadczeń.
Opodatkowanie liniowe oznacza rezygnację
z odliczenia kwoty wolnej od podatku,
a
także rezygnację ze wspólnego rozliczania się z małżonkiem i ulg, w tym ulg na
dzieci.
Dochodu
opodatkowanego liniowo nie łączysz z innymi dochodami, ani w rozliczeniu
miesiąca,
ani w rozliczeniu rocznym. W spółkach, w których wspólnicy wybiorą
opodatkowanie
na
zasadach ogólnych, każdy ze wspólników może wybrać odrębnie albo opodatkowanie
wg
skali, albo podatek liniowy 19%.
Podatnik który wybrał opodatkowanie wg stawki liniowej 19% ma prawo do
omówionych
dalej
uproszczonej formy opłacania zaliczek w trakcie roku, a także do kredytu
podatkowego.
Podatnik
rozliczający się metodą liniową pierwszą zaliczkę wpłaca w rozliczeniu miesiąca
(kwartału),
w którym osiągnął pierwszy dochód. Nie odlicza kwoty wolnej. Przykład
miesięcznego
rozliczenia
liniowca znajdziesz w rozdziale VIII.1.
Podatek liniowy czy progresywny?
Wprowadzenie podatku liniowego miało na celu uproszczenie i
uczytelnienie systemu
podatkowego.
Jednakże dla złagodzenia przejścia na ten system, a może dla jego wypróbowania
pozostawiona
została możliwość wyboru pomiędzy podatkiem progresywnym i liniowym.
I oto
okazało się, że podjęcie decyzji przez przedsiębiorcę o wyborze metody
opodatkowania
wymaga
każdorazowo przeanalizowania różnych wariantów uzależnionych od wielkości
i
rodzaju osiąganych dochodów:
Najprostsza jest sytuacja, gdy osiągasz przychody tylko z działalności
gospodarczej.
Do
wysokości 96 385 zł dochodu rocznego (pomniejszonego już o ewentualne składki na
ubezpieczenie
społeczne Twoje i osób współpracujących i po odjęciu kwoty wolnej od podatku
–
obecnie 3091 zł) opłaca Ci się pozostać przy metodzie opodatkowania wg skali
podatkowej.
Jeżeli możesz opodatkować się wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie
wychowująca
dziecko, warto pozostać przy opodatkowaniu wg skali podatkowej aż do wysokości
prawie
192 770 zł łącznego dochodu rocznego. Dopiero wtedy gdy Twój (lub Wasz)
dochód
roczny przekroczy te kwoty opłaca się wybrać podatek liniowy.
●
Jeżeli prócz dochodów z działalności gospodarczej uzyskujesz inne dochody,
które
opodatkowane
są wg skali podatkowej (praca najemna, umowy cywilnoprawne, emerytura,
renta
lub najem), zdecydowanie korzystniejsze jest opodatkowanie dochodów
z
działalności gospodarczej podatkiem liniowym. Tylko wtedy, jeżeli Twoje łączne
dochody
nie
przekraczają 96 385 zł (ok. 11 000 zł ponad próg skali podatkowej) bardziej
opłacalne
będzie opodatkowanie całości podatkiem progresywnym, wg skali.
●
Jeżeli obydwoje małżonkowie uzyskują różne dochody, w każdym przypadku wymaga
to
odrębnej analizy, bo w każdym przypadku inny wariant opodatkowania może okazać
się
wariantem optymalnym.
●
Przysługujące ulgi, szczególnie ulgi na dzieci odliczane od podatku albo wybór
opodatkowania
ryczałtem
przychodów z najmu mają także wpływ na wybór metody opodatkowania
i
sytuacje te wymagają każdorazowo analizy.
Deklaracje. Od 1 stycznia 2007 roku
ustawodawca generalnie zwolnił podatników od
obowiązku
składania miesięcznych deklaracji rozliczających osobisty podatek dochodowy
i
podatek od wynagrodzeń pracowniczych. Nadal oczywiście zobowiązany jesteś do
obliczania
i
wpłacania zaliczek w trakcie roku.
Zbiorcze
deklaracje rozliczające wpłacone zaliczki od wynagrodzeń Twoich pracowników
PIT-4R
i PIT- 8AR masz obowiązek złożyć do 31 stycznia następnego roku. Zaliczki
miesięczne
odprowadzane
od własnych dochodów rozliczasz dopiero w zeznaniu rocznym PIT-36 lub
PIT-36L.
Wpłata zaliczek na podatek dochodowy. Wybierając opodatkowanie dochodu wg skali podatkowej pierwszą zaliczkę
odprowadzasz do kasy u.s. za miesiąc (kwartał), w którym osiągnąłeś dochód
przewyższający kwotę wolną od podatku.
Jeżeli wybrałeś podatek liniowy (19%), pierwszą zaliczkę odprowadzasz
za miesiąc (kwartał), w którym uzyskałeś pierwszy, choćby najmniejszy dochód. Zaliczki
miesięczne (kwartalne) wpłacasz do 20 następnego miesiąca w wysokości podatku
od dochodu osiągniętego od początku roku pomniejszonego o zaliczki rozliczone
za poprzednie miesiące (kwartały). Obliczona w ten sposób zaliczkę za ostatni
miesiąc (kwartał) pomniejszasz o zapłaconą w danym miesiącu (kwartale) kwotę
składki zdrowotnej. Do 30 kwietnia następnego roku składasz roczną deklarację
rozliczeniową PIT-36 lub PIT-36L i wpłacasz ew. należność podatkową lub
wykazujesz nadpłatę podatku do zwrotu na podany adres lub rachunek bankowy.
W roku 2012 weszła wreszcie w życie oczekiwana od dawna zasady zapłaty
zaliczki grudniowej (lub za IV kwartał) do 20 dnia pierwszego miesiąca
następnego roku podatkowego.
Dla
małego biznesu jest to 20 stycznia następnego roku. Zaliczki tej nie musisz
wpłacać, jeżeli
przed
tym terminem złożysz zeznanie roczne i wpłacisz kwotę podatku wynikającą z
zeznania.
Zaliczka
listopadowa (płacona do 20 grudnia) nie jest już wpłacana w podwójnej
wysokości.
Na
wniosek podatnika, organ podatkowy ma obowiązek ograniczyć
pobór zaliczek na
podatek
dochodowy, jeżeli podatnik uprawdopodobni, że byłyby one niewspółmiernie
wysokie
w
stosunku do podatku, który zostanie wykazany w zeznaniu rocznym. Począwszy od
tej daty
nie
jest to już decyzja uznaniowa organu.
Kwartalna metoda wpłaty zaliczek. Jeśli jesteś małym podatnikiem lub przedsiębiorcą
rozpoczynającym dopiero działalność, masz prawo do wyboru kwartalnej metody wpłaty
zaliczek
na podatek dochodowy. O powziętym zamiarze musisz powiadomić właściwego
naczelnika
urzędu skarbowego do 20 lutego, a rozpoczynając dopiero działalność – dokonując
wyboru
w rubryce nr 19 CEIDG-1.
Obliczając zaliczki każdego miesiąca (kwartału) sumujesz narastająco
przychód, koszty,
zapłacone
składki ubezpieczenia społecznego oraz przysługujące Ci odliczenia, a następnie
obliczasz
dochód i podatek należny od początku roku (początku działalności). Po odjęciu
dotychczas
zapłaconych zaliczek otrzymujesz wysokość zaliczki, którą musisz wpłacić za
ostatni
miesiąc (kwartał).
Zasady
obliczania zaliczek na podatek w każdej z wybranych metod omówione są
szczegółowo
w
rozdziale VIII w części B.
Uproszczona metoda wpłaty zaliczek. Niezależnie od wybranej metody opodatkowania,
zaliczki
na podatek dochodowy możesz wpłacać wg metody uproszczonej:
● do
20 lutego roku, w którym po raz pierwszy wybrałeś uproszczoną formę płacenia
zaliczek,
zawiadamiasz urząd skarbowy właściwy dla Twojego miejsca zamieszkania
o
wyborze tej formy. Zawiadomienie ważne jest do odwołania, z zachowaniem cyklu
rocznego.
Możesz je odwołać do 20 lutego kolejnego roku. Wyboru tego możesz dokonać
także
w rubryce nr 19 CEIDG-1, w momencie rejestracji działalności,
●
stosujesz wybraną formę przez cały rok,
● za
poszczególne miesiące wpłacasz zaliczki do 20 następnego miesiąca w wysokości
1/12
należnego podatku pomniejszone o zapłaconą w danym miesiącu kwotę składki
zdrowotnej.
Należnym podatkiem dochodowym jest podatek z tej działalności wykazany
w
deklaracji za poprzedni rok podatkowy, a jeśli go nie było (lub był, ale w
wysokości nie
powodującej
obowiązku zapłaty podatku) to za rok podatkowy wcześniejszy o dwa lata;
jeżeli
dwa lata temu podatek też nie wystąpił, nie jest możliwe skorzystanie z tej
metody,
● do
30 kwietnia następnego roku składasz roczną deklarację rozliczeniową wg zasad
dotychczasowych
i wpłacasz ew. należność podatkową.
Jeżeli
korektę zeznania będącego podstawą obliczenia zaliczek złożysz do końca
poprzedniego
roku, zmieniasz wysokość zaliczek od pierwszego terminu płatności. Jeżeli
tę
korektę złożysz w trakcie bieżącego roku, wysokość zaliczek zmieniasz od
następnego
miesiąca.
Jeżeli zeznanie korygujące złożone zostanie w terminie późniejszym – nie
zmieniasz
wysokości
zaliczek (art. 6b – 6i updof).
Metodę uproszczoną stosujesz do końca roku, nawet w przypadku zmiany
formy prawnej
prowadzonej
działalności. Metody uproszczonej nie możesz stosować, jeżeli podjąłeś
działalność w bieżącym lub poprzednim roku podatkowym. Nie możesz jej stosować
także wtedy, gdy działalność prowadzisz od lat i ani w roku poprzednim ani dwa
lata wstecz nie wykazałeś dochodu, albo wykazałeś dochód w wysokości nie
powodującej powstania obowiązku podatkowego.
Kredyt podatkowy. Podatnicy,
którzy rozpoczynają dopiero działalność, mogą skorzystać
z
metody odroczenia płatności podatku dochodowego, tzw. „wakacji podatkowych”.
Fiskus
wychodzi z założenia, że najtrudniejszy do przetrwania dla nowego
przedsiębiorcy
jest
okres około drugiego roku działalności. Jeżeli w roku rozpoczęcia działalności
firma prowadziła działalność co najmniej pełnych 10 miesięcy, to w roku
następnym możesz odroczyć
płatność
podatku. Jeżeli firma w pierwszym roku działała krócej niż 10 miesięcy, to
odroczenie
płatności
podatku stosowane jest w trzecim kalendarzowym roku działalności.
Z metody tej możesz skorzystać, jeżeli ani w tym roku ani w ciągu
trzech poprzednich lat
Ty lub
Twój współmałżonek nie prowadziliście samodzielnie lub w spółce innej
działalności
gospodarczej.
Musisz także spełnić łącznie wymienione niżej warunki:
● w
całym okresie poprzedzającym ulgowy rok musisz być małym podatnikiem, osiągać
średni
przychód co najmniej 1000 euro miesięcznie i zatrudniać na umowę o pracę
w
każdym miesiącu co najmniej 5 pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty),
● nie
korzystasz ze środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych lub innych
składników
majątkowych o znacznej wartości (to znaczy łącznie ponad 10 000 euro),
które
zostały udostępnione Ci nieodpłatnie przez najbliższą rodzinę (osoby zaliczone
do I i
II grupy podatkowej), jeżeli środki te są ich własnością i były uprzednio
wykorzystywane
w
prowadzonej przez nich działalności gospodarczej,
● złożysz
do 31 stycznia oświadczenie o korzystaniu w tym roku z odroczenia opłacania
podatku,
● w
roku korzystania ze zwolnienia odroczony podatek obliczać będziesz wg skali
podatkowej
(art.
27 ust. 1 updof).
Po
roku korzystania ze zwolnienia możesz zmienić metodę opodatkowania – na podatek
liniowy
19%. Niezapłacony podatek spłacasz w ratach po 20% przez pięć kolejnych lat,
doliczając
go do
dochodu (straty) w terminach rozliczenia rocznego.
Niestety, tracisz prawo do tej ulgi, jeżeli w roku jej stosowania lub
przez pięć kolejnych lat:
●
zlikwidujesz działalność, zostanie ogłoszona Twoja upadłość, lub upadłość
Twojej spółki,
● Twój
średniomiesięczny przychód spadnie poniżej 1000 euro,
● w
którymkolwiek z miesięcy w tych latach zmniejszysz zatrudnienie o ponad 1% w
stosunku
do
najwyższego przeciętnego zatrudnienia w skali miesiąca w poprzednim roku.
Tracąc prawo do ulgi spłacasz natychmiast niezapłacony podatek,
najczęściej z odsetkami.
Odsetek
nie będzie, jeżeli prawo do ulgi stracisz już w roku, w którym z niej korzystasz.
Zasady
tej spłaty, w zależności od terminu, w którym złamałeś warunki ulgi określa
szczegółowo
art.
44 ust. 7 i uodof. Ulga ta zalicza się do tzw. pomocy „de minimis ”.
Zdumiewa zakres i zawiłość warunków, od spełnienia których uzależnione
jest skorzystanie
z
ulgi, ale pułapki zastawione na okres pięciu lat po uldze upoważniają mnie do
ostrzeżenia
– jak najdalej od tej ulgi.
Strata z działalności gospodarczej. Zdarza się, że działalność gospodarcza przynosi
stratę.
Straty w poszczególnych miesiącach rozliczasz na bieżąco, z przychodami w
kolejnych
miesiącach,
zgodnie z zasadą liczenia dochodu zawsze od początku roku.
Stratę wykazaną w rozliczeniu roku podatkowego możesz odliczać
sukcesywnie, w dowolnie wybranych latach, w ciągu pięciu kolejnych lat
działalności, po roku w którym poniosłeś stratę. Możesz ją rozliczać
sukcesywnie w poszczególnych miesiącach, do wysokości 50% strat
z lat
ubiegłych, pod warunkiem, że są to straty z tych samych źródeł przychodu.
Straty w jednej
firmie
można więc pokrywać dochodami z innych firm lub spółek, gdyż wszystko to
zalicza się
do
działalności gospodarczej, a więc do tego samego źródła przychodów. Straty z
działalności
opodatkowanej
na zasadach ogólnych mogą być odliczane od przychodów z działalności (tej
samej
lub innej) opodatkowanej na zasadach ogólnych lub ryczałtem ewidencjonowanym.
W
działalności opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych co do
zasady
straty nie występują (o tym, że czasami występują, dowiesz się w części B w
rozdz. I).
Nie
można pokrywać strat z działalności gospodarczej dochodami z najmu prywatnego
lub
odwrotnie,
chyba, że jest to najem, dzierżawa, leasing składników majątkowych związanych
z
Twoją działalnością gospodarczą.
2.
RYCZAŁT OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH
Jeżeli
Twoja firma lub spółka w roku poprzednim osiągnęła przychód z pozarolniczej
działalności gospodarczej nie przekraczający równowartości 150 000 euro (wg
kursu średniego NBP, który 1 października 2014 r. wynosił 4,1792 zł kwota ta
równa się 626 880 zł), lub jeżeli dopiero rozpoczynasz działalność, podatek
dochodowy w roku 2013 możesz opłacać na swój wniosek
w
sposób uproszczony, w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Rejestrując
działalność
gospodarczą, wybierasz ryczałt w rubryce 18 wniosku CEIDG-1. Jeżeli jest to
kontynuacja
Twojej działalności, wniosek o wyborze opodatkowania ryczałtem składasz
wyłącznie
wtedy,
gdy dotychczas opodatkowany byłeś wg innej metody i ryczałt wybierasz po raz
pierwszy.
W kolejnych latach , jeżeli nie zmieniasz formy opodatkowania, składanie
wniosku
nie
jest już wymagane.
Przekroczenie limitu przychodu w trakcie roku, zarówno przez firmy
kontynuujące działalność jak i przez firmy nowopowstałe powoduje utratę prawa do opodatkowania ryczałtem od następnego
roku i zobowiązuje do przejścia na opodatkowanie na zasadach ogólnych. Do końca roku podatnik zachowuje jednak prawo do opodatkowania
ryczałtem.
Wymieniony limit stosuje się sumarycznie do przychodu, który osiągasz
we wszystkich
Twoich
działalnościach jednoosobowych (własne firmy, wolny zawód) oraz odrębnie do
przychodu
każdej
ze spółek cywilnych i jawnych, których jesteś współwłaścicielem i w których
przychód
przypadający na wspólników opodatkowany jest ryczałtem.
Ryczałtowiec oblicza swój podatek dochodowy (ryczałt) jako procent od
przychodów. Nie
odlicza
kosztów, które u ryczałtowców uwzględnione już zostały przez ustawodawcę w
stawce
ryczałtu.
Ryczałtowiec – vatowiec oblicza ryczałt od przychodów netto, bez VAT,
ryczałtowiec
zwolniony
z VAT – od pełnych przychodów, bo VAT u niego nie występuje. Nie ma przeszkód,
byś
działalność indywidualną opodatkował ryczałtem od przychodów indywidualnych,
natomiast
działalność
w spółce opodatkował na zasadach ogólnych. W spółce Ty możesz wybrać podatek
liniowy,
a Twój wspólnik skalę podatkową. Nie możesz wybrać opodatkowania ryczałtem
jeżeli
prowadzisz
jedną z działalności wymienionych dalej, w części B, rozdziale I, punkcie 2.
Podstawowe stawki ryczałtu to: 3% – handel i gastronomia, 5,5% –
produkcja, usługi budowlane i transport oraz 8,5% – usługi pozostałe i najem.
Kilka lat temu wprowadzone zostały nowe stawki dla usług
niskokosztowych: 17% – usługi
pośrednictwa,
hotelarskie, 20% – działalność w wolnych zawodach wykonywanych wyłącznie
i
bezpośrednio na rzecz osób fizycznych. Pełny katalog tych usług znajdziesz w
rozdziale I
w
części B i w tabeli podatkowej ryczałtowca na końcu książki.
Z roku na rok maleje opłacalność opodatkowania ryczałtem. Brak
możliwości skorzystania
z ulgi
na dzieci, wielokrotne obniżanie limitu ryczałtu w stosunku do lat ubiegłych
wskazuje
wyraźnie,
że fiskus nie lubi zbytnio tej formy opodatkowania.
Przychody z najmu. Z
opodatkowania ryczałtem mogą korzystać podatnicy osiągający
przychody
z najmu tzw. okazjonalnego (zarówno nieruchomości jak i rzeczy ruchomych) nie
związanego
z ich ewentualną działalnością gospodarczą.
Jeżeli Twój ubiegłoroczny łączny przychód z działalności prowadzonej
samodzielnie
albo
przychody Twojej spółki nie przekroczył 25 000 euro, jako ryczałtowiec masz
prawo
do
korzystania z kwartalnej metody zapłaty ryczałtu od najmu. W roku 2015 jest to
kwota
104
480 zł.
Przychód z najmu okazjonalnego, prywatnego opodatkowany jest ryczałtem
wg stawki
8,5%.
Najmu lokali lub nieruchomości nie możesz opodatkować ryczałtem, jeżeli
prowadzisz
go w ramach
działalności gospodarczej, a to oznacza że wtedy w ogóle nie możesz być
ryczałtowcem. Ograniczenia tego nie ma w przypadku prowadzenia najmu ruchomości
– maszyn,
mebli,
urządzeń.
Najem pokoi letnikom nie jest najmem
okazjonalnym tylko działalnością gospodarczą. Może być opodatkowany wg zasad
ogólnych (książka p. i r.) lub ryczałtem, ale wg stawki 17%. Tylko wynajem
lokali letnikom do 5 pokoi, ale wyłącznie położonych na wsi w gospodarstwie
rolnym, jest całkowicie zwolniony z podatku. Osoba prowadząca taki biznes nie
musi być rolnikiem, to wynajmowane lokale muszą się znajdować w gospodarstwie.
Szczegółowo rozliczanie przychodów z najmu, dzierżawy omówione jest w
rozdziale B.IV
–
„Nieruchomości– najem, sprzedaż, darowizna”.
3.
KARTA PODATKOWA
To najbardziej uproszczona forma opodatkowania, z której skorzystać
mogą niektóre zawody,
głównie
usługi. Z tej formy opodatkowania mogą korzystać także wolne zawody w zakresie
usług
ochrony zdrowia, ale wykonywanych wyłącznie i bezpośrednio na
rzecz osób
fizycznych (bez pośrednictwa
Funduszu Zdrowia lub innych jednostek oraz osób fizycznych
będących
przedsiębiorcami, dla potrzeb prowadzonej przez nich działalności) – patrz
rozdział
II w
części B. Kartowicz podatek dochodowy opłaca stałym miesięcznym ryczałtem,
ustalonym
w zależności od rodzaju działalności, ilości zatrudnionych pracowników i
wielkości
miejscowości,
w której tę działalność prowadzi. Stawki karty na rok 2015 wzrosły w stosunku
do
roku poprzedniego o średnio 4%, zgodnie ze wskaźnikiem wzrostu cen towarów i
usług
konsumpcyjnych.
4.
KSIĘGI RACHUNKOWE
Jeżeli całkowity przychód z Twojej działalności jednoosobowej lub
całkowity przychód
którejś
z Twoich spółek cywilnej, jawnej lub partnerskiej łącznie z przychodami ze
zbycia
środków trwałych i nieruchomości oraz operacji finansowych w roku ubiegłym
przekroczył
równowartość 1200 000 euro – zobowiązany jesteś w roku bieżącym prowadzić
w tej
firmie pełną księgowość w postaci ksiąg rachunkowych. Podatek dochodowy
obliczasz
wtedy na zasadach ogólnych, od osiągniętego dochodu wg obowiązującej skali
podatkowej
(art. 27 ust. 1 updof) lub wg stawki liniowej 19% (art. 30 c updof). Na własne
życzenie
księgi rachunkowe możesz prowadzić również przy niższych przychodach. Jeżeli
jesteś
spółką kapitałową (osobą prawną) masz obowiązek prowadzenia pełnej księgowości
niezależnie
od wielkości przychodów, a podatek dochodowy spółka płaci wg skali 19%.
Udziałowcy i akcjonariusze płacą także podatek od otrzymanych dywidend wg
stawki 19%.
Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku. Wybraną formę opodatkowania co do
zasady
masz obowiązek stosować do końca roku. Jeżeli jednak w trakcie roku dojdziesz
do
wniosku,
że nie odpowiada Ci wybrane opodatkowanie ryczałtem lub kartą podatkową, możesz
powrócić
do opodatkowania na zasadach ogólnych, ale
tylko w jeden sposób – rozszerzając
swoją
działalność (wraz ze zmianą wpisu w ewidencji) o działalności, które są
wyłączone
z
opodatkowania ryczałtem lub kartą. Pamiętaj że po takiej zmianie powinieneś
wykonać jak
najprędzej
choć jedną taką czynność, aby uprawdopodobnić zmianę. Data zarejestrowanego
przychodu
stanowi datę rozpoczęcia tej działalności. Możesz także w ten sposób zmienić
swoją
działalność ze spółki z małżonkiem na działalność samodzielną lub odwrotnie.
Jeśli pomyłkowo wybierzesz niewłaściwą formę opodatkowania, urząd
decyzją ustali Twoje
opodatkowanie
od początku roku wg zasad ogólnych, najczęściej z zastosowaniem szacunkowego określenia
dochodów za okres do dnia wydania decyzji.
Szczegóły
dotyczące zasad prowadzenia księgowości i metod opodatkowania działalności
gospodarczej
znajdziesz w części „B”.
KOMENTARZ
MISIOWATEGO
Hej,
tu Misiowaty!
Stała
się rzecz niesłychana, Pani zabiła Pa.... – Nie, nie, to nie z tej bajki.
Ale rzeczywiście stała się rzecz
niesłychana! Zacznijmy jednak od początku.
Wiele
lat temu ONO zusowskie przygotowało wyjątkowo perfidną i bardzo zawiłą pułapkę
na przedsiębiorców. Chodziło o to, by ograniczyć do minimum zasiłki chorobowe
wypłacane przedsiębiorcom. Żaden ze stosownych przepisów ustawy
ubezpieczeniowej i rozporządzeń wykonawczych nie budził zastrzeżeń, jednak w
praktyce zbieg tych przepisów uderzał boleśnie w chorych przedsiębiorców:
- ubezpieczenie chorobowe jest
ubezpieczeniem dobrowolnym. Każda osoba prowadząca działalność gospodarczą może
się ubezpieczyć lub nie. Przedsiębiorcy ubezpieczali się, bo stosunkowo
niewielka składka chorobowa (2,45% podstawy wymiaru składki) teoretycznie
gwarantowała otrzymywanie zasiłku w przypadku choroby.
- składka ubezpieczenia chorobowego
musi być zapłacona w terminie i w pełnej wysokości. Nawet jednodniowe
opóźnienie w zapłacie lub wpłata zbyt małej kwoty powodują brak ubezpieczenia
chorobowego od 1 dnia miesiąca, którego składka dotyczy. A ponieważ składkę
opłacasz w terminie do 10 (lub 15) dnia kolejnego miesiąca za miesiąc
poprzedni, jej zapłata dopiero w dniu 11 (16) maja oznacza, że już od 1
kwietnia nie masz ubezpieczenia chorobowego.
- teoretycznie możesz wtedy zwrócić
się na piśmie do dyrektora ZUS o przywrócenie terminu zapłaty składki, ale jak
nie masz mocnego powodu opóźnienia, masz małe szanse. To, że zapomniałeś o
terminie zapłaty składki nie jest dostatecznym argumentem za jego
przywróceniem.
- mimo że z mocy prawa utraciłeś
ubezpieczenie chorobowe, żeby sprawę ruszyć z miejsca, musisz się z niego najpierw
wyrejestrować , a potem zarejestrować ponownie. Teraz czeka Cię 90 dni
kwarantanny. Jeśli będziesz grzeczny i składki będziesz płacić w terminie i w
pełnej wysokości, po 90 dniach odzyskasz prawo do zasiłku chorobowego.
- pomimo tego, że w okresie choroby
cały czas dysponujesz zwolnieniem L-4 i nie prowadzisz działalności, nie tylko
nie dostajesz zasiłku chorobowego ale w dodatku składki ubezpieczeniowe musisz
opłacać w całości.
Reasumując:
jednodniowa zwłoka w zapłacie składki oznacza najczęściej 4 do 6 miesięcy
wyłączenia z prawa do otrzymywania zasiłku z tytułu choroby, z jednoczesnym
obowiązkiem zapłaty pełnych składek za czas choroby. A jeśli „przebudzenie się”
przedsiębiorcy, że właśnie wdepnął w kanał i przepychanki z dyrektorem ZUS
potrwają dłużej, czas wyłączenia może trwać i rok.
Od
wielu lat ta kuriozalna konstrukcja przepisów przedstawiana jest w kolejnych
wydaniach ABC small business’u jako jedna z najpoważniejszych i najbardziej
perfidnych pułapek na przedsiębiorców. Dotyka bowiem problemów ludzi chorych.
Były nawet interpelacje poselskie w tej sprawie, ale odpowiedź rządu zawsze
była niezmienna – „Obecne rozwiązania są optymalne i nie wymagają zmian”.
Ku
memu zdumieniu także jedna z czołowych organizacji zrzeszających i ponoć reprezentujących
przedsiębiorców zaopiniowała pozytywnie obecne przepisy. Nie wiem, czy ONO ma
tam swojego ukrytego agenta, czy też opiniodawca zaspał lub zgłupiał od
nadmiaru słońca.
I oto
nadchodzą wybory i zaczynamy się wprost tarzać w kiełbasie wyborczej.
I
STAŁA SIĘ RZECZ NIESŁYCHANA – w trakcie kampanii Pani Premier wypowiada słowa,
które przytaczam z głowy:
„Głęboko
niesprawiedliwe jest to, że przedsiębiorcom zabiera się zasiłek chorobowy z
powodu nawet jednodniowego przekroczenia terminu zapłaty składki. Tak dalej być
nie może. Zapłata karnych odsetek za powstałą zaległość powinna być
wystarczająca karą za to opóźnienie.”
Tak
powiedział POLSKI PREMIER. Bez znaczenia
jest tu jego płeć, a także opcja polityczna, z której się wywodzi.
I ja, MISIOWATY,
daję Ci słowo, że już nie popuszczę. Niezależnie od wyników październikowych
wyborów, POLSKI PREMIER, ktokolwiek nim będzie, musi wypełnić zobowiązanie
likwidacji tej hańbiącej pułapki.
A
jeśli będzie zwlekać – z Twoją pomocą (internautów) zmusimy go do podjęcia
stosownych działań. Zgoda?
- Misiowaty